Tahi lalat yang tumbuh pada tubuh selalunya dianggap perkara biasa oleh kita. Malah dianggap sebagai penyeri wajah. Tahi lalat atau dalam bahasa perubatan dikenali sebagai nevus (untuk sebiji) atau nevi (untuk lebih dari satu) merupakan sekumpulan sel-sel pigmentasi yang sering muncul dalam rupa kecil dan bintik coklat gelap.
Tahi lalat boleh datang dalam pelbagai warna dan boleh tumbuh di mana-mana bahagian tubuh, termasuklah di kulit kepala, ketiak, di bawah kuku dan antara jari kuku dan kaki. Kebanyakan manusia mempunyai kira-kira 10 hingga 40 biji tahi lalat. Jumlah itu boleh berubah di sepanjang hayat kehidupan manusia.
Kebanyakan tahi lalat tidak berbahaya, tetapi dalam kes yang jarang belaku, tahi lalat boleh berubah menjadi barah. Mengawal tahi lalat dan bintik pigmentasi yang lain adalah langkah penting dalam mengesan kanser kulit, terutamanya melanoma malignan. Tidak semua melanoma terbentuk daripada pra tahi lalat, tetapi kebanyakannya bermula berhampiran tahi lalat atau bintik gelap lain pada kulit.
Simptom-simptom
Walaupun tahi lalat tipikal adalah biasa, bintik coklat, namun begitu tahi lalat datang dalam pelbagai warna, bentuk dan saiz.
· Warna – boleh berubah warna kulit, coklat kemerahan, sederhana sehingga coklat tua, atau biru.
· Bentuk – boleh berbeza bentuk daripada bentuk bujur hingga bulat.
· Saiz – boleh jadi kecil atau besar.
Faktor-faktor risiko
Beberapa jenis tahi lalat mempunayai risiko lebih tinggi menjadi kanser. Ini termasuklah ;
Tahi lalat besar yang muncul sewaktu dilahirkan yang dikenali dengan nama congnital nevi. Tahi lalat ini boleh meningkatkan risiko pemiliknya mengalami melanima malignan.
Tahi lalat yang memang terdapat dalam keturunan. Tahi lalat yang besar daripada kebiasaannya- iaitu kira-kira satu perempat inci atau 6 milimeter dan tidak tetap bentuknya dikenali dengan nama atypical (dysplastic) nevi. Tahi lalat ini cenderung untuk diwarisi.
Tahi lalat yang banyak kira-kira 50 atau lebih boleh menyebabkan pemiliknya berisiko mendapat melanoma.
Bila perlu dapatkan rawatan
Jika anda berumur lebih 20 tahun dan tahi lalat baru muncul, maka segeralah berjumpa dengan doktor. Tanda-tanda dan simptom-simptom ini boleh menunjukkan sebarang masalah kesihatan. Tanda-tanda itu adalah seperti ;
· Rasa sakit
· Gatal atau rasa panas seperti terbakar
· Berdarah
· Berkerak
· Saiz, bentuk, warna yang tiba-tiba berbeza daripada kebiasaan.
Ujian dan diagnosis
Anda boleh memilih untuk melakukan pemeriksaan kulit sebagai satu cara mencegah. Doktor akan memeriksa kulit anda daripada kepala hinggalah jari kaki, termasuklah kulit kepala, telapak tangan, tumit kaki dan kulit antara punggung. Jika doktor mengesyaki tahi lalat itu boleh bertukar menjadi kanser, satu sampel biopsi akan diambil daripada anda untuk tujuan pemeriksaan selanjutnya.
Rawatan dan ubatan
Apabila biopsi dilakukan dan doktor mendapati bahawa ia adalah kanser, maka keseluruhan tahi lalat dan sedikit tisu normal di sekeliling perlu dibuang. Selalunya tahi lalat yang telah dibuang tidak akan muncul semula. Jika keadaan sebaliknya berlaku, segeralah berjumpa doktor dermatologi.
Rawatan bagi kebanyakan tahi lalat selalunya tidak diperlukan. Untuk tujuan kecantikan, tahi lalat boleh dibuang dalam beberapa cara seperti ;
Shave Excision iaitu kaedah yang dilakukan oleh doktor dengan cara membius kawasan di sekeliling tahi lalat dan kemudiannya menggunakan pisau kecil untuk memotong di sekeliling dan bahagian dalam tahi lalat. Teknik ini sering digunakan bagi membuang tahi lalat kecil dan ia tidak memerlukan jahitan pembedahan.
Punch Biopsy iaitu doktor akan membuang tahi lalat dengan teknik insisi kecil.
Excisional Surgery iaitu kaedah di mana doktor akan memotong keluar tahi lalat dan kawasan kulit normal di sekelilingnya. Jahitan pembedahan diperlukan bagi menutup kulit yang telah dibuang.
Pemeriksaan sendiri
Bagi mengesan melanoma atau kanser kulit lain, ikutilah pemeriksaan sendiri yang dicadangkan ini.
A. Untuk bentuk sifat tak simetri (asymmentrical shape) – lihatlah pada tahi lalat yang bentuk tidak tetap.
B. Untuk sempadan yang tidak tetap (irrregular border) – lihatlah pada tahi lalat yang tidak tetap sempadannya kerana ini merupakan ciri-ciri melanoma.
C. Untuk perubahan pada warna (changes in color) – lihatlah pertumbuhan tahi lalat yang mempunyai banyak warna atau warna tidak sekata.
D. Untuk diameter – lihatlah pertumbuhan tahi lalat yang besar daripada ¼ inci atau 6 milimeter.
E. Untuk perubahan (evolving) – lihatlah perubahan emngikut masa kerana kebanyakan tahi lalat yang berubah boleh membentuk kepada tanda-tanda dan simptom-simptom baru.
